Autoverhuur Polen

Introductie

In het midden van Europa ligt de republiek Polen. Voor bezoekers heeft dit voormalig communistische land een rijke geschiedenis, levendige steden en een prachtige natuur te bieden. Zo vinden reizigers moderniteit in de hoofdstad Warschau en historie in het zuidelijke Kraków. De laatste is tevens de hoofdstad van de zuidelijke regio die gaat onder de naam Malopolska: Klein Polen. Grenzend aan Slowakije en de Oekraïne vindt men in dit gebied de ruige toppen en dalen van het Tatragebergte. De hoogste top, de berg Rysy, is hier 2499 meter. De ongerepte kustlijn in het noorden heeft als grootste havenplaats Gdansk. Langs het strand zijn talloze badplaatsen, terwijl verder landinwaarts meertjes opdoemen in dichtbegroeide bossen met her en der verspreid een middeleeuws kasteel of dorp. Een van de mooiste gebieden in Polen is gelegen in het noordoosten. In Mazurië worden meer dan tweeduizend meren met elkaar verbonden door kanalen en rivieren, omgeven door heuvels en bossen.

Geschiedenis

Kelten, Balten, Hunnen en verschillende Germaanse stammen trokken na de neolithische periode (dus rond 2000 v.Chr.) het gebied binnen dat nu Polen heet. In de vroege middeleeuwen kwamen vervolgens West-Slaven naar de vlakte tussen de rivieren de Odra en de Wisla. Deze mensen werden 'Polanen' genoemd: mensen van de vlakte.

In 966 n.Chr. bekeerde Hertog Mieszko I zich tot het christendom. Hierdoor werd zijn status als opperheer erkend door Rome. De Kerk verbreidde zich zodoende vanaf het jaar 1000 in Polen. Mieszko's zoon Boleslaw de Dappere werd de eerste koning van Polen. Hij maakte van Poznan zijn hoofdstad. Toen in 1038 een periode begon van onrust en veroveringen door Teutoonse Ridders en Tartaren, verhuisde de koninklijke zetel naar Krakow. In de dertiende eeuw werd deze stad vervolgens overspoeld door plunderende Tartaren.

In 1333 herstelde het rijk zich onder de heerschappij van Kazimierz III Wielki (i.e. de Grote). Polen floreerde in die tijd. Maar omdat de koning slechts vrouwelijke erfgenamen had, eindigde deze dynastie in 1370 met wie deze begonnen was. Een huwelijk van het nichtje van Kazimierz met de Groothertog van Litouwen creëerde echter een machtig rijk dat zich uitstrekte van de Baltische Zee tot de Zwarte Zee. In 1569 verenigden Polen en Litouwen zich officieel in één staat. Beide delen bleven tot in de achttiende eeuw politiek met elkaar verweven.

De renaissance in de zestiende eeuw bracht nieuwe impulsen in de kunst en de wetenschap. Zo hield de Poolse Mikolaj Kopernik, die zeer beroemd is onder de naam Nicolaas Copernicus, zich bezig met zijn heliocentrische theorie van het zonnestelsel. De zestiende eeuw bracht ook het einde van de dynastie van de Jagiellonen. De koning werd voortaan gekozen door het parlement. Veel van de daaropvolgende koningen zijn uit het buitenland afkomstig geweest; de gezaghebbende aristocratie had namelijk het idee opgevat dat buitenlandse vorsten beter onder controle gehouden konden worden. Tegen het einde van deze eeuw verhuisde een van de nieuwe opvolgers de hoofdstad naar Warschau.

Gedurende de zeventiende en achttiende eeuw concurreerden Zweden, Russen, Pruisen en Oostenrijkers om het Poolse grondgebied. Ondanks een opsplitsing van het rijk in drie delen bloeide in de late achttiende tot het midden van de negentiende eeuw het nationalistische gevoel op. De romantische periode van die tijd deed tradities herleven in de kunst. Als reactie daarop braken revoluties uit om de bezetters te verjagen.

In 1919 werd in het Verdrag van Versailles Polen uiteindelijk weer erkend als soevereine staat. Maar daarmee keerde de rust niet terug in Polen. Het Poolse leger deed zijn best voormalig grondgebied te heroveren op de Russen. Dit eindigde uiteindelijk in een compromis waarbij Polen de steden Lviv en Vilnius terugkreeg. Niet lang daarna, in 1939, viel nazi-Duitsland de Poolse stad Gdansk binnen waardoor de Tweede Wereldoorlog uitbrak. Ook de Polen kregen het zwaar te verduren. Een vijfde deel van de Poolse bevolking stierf tijdens deze oorlog. Het vernietigingskamp bij de Poolse stad Auschwitz herinnert nog altijd aan de anderhalf miljoen joden, zigeuners en andere mensen die hier de dood vonden.

Na de Tweede Wereldoorlog kwam Polen onder het communistische Sovjet regime. Maar de Polen hebben zich nooit neergelegd bij deze situatie. Aan het einde van de jaren tachtig van de twintigste eeuw gaf de toenmalige Russische president Michail Gorbatsjov toestemming om naar oplossingen voor het Poolse volk te zoeken. Dit resulteerde in 1989 in nieuwe verkiezingen waarbij de communisten geen enkele zetel wonnen en ze de aftocht moesten blazen. Dit was het eerste dominosteentje dat viel en waarna ook in de rest van Europa de communistische regimes instortten. In 1999 is Polen bij de NAVO gegaan. Sinds mei 2004 is het land lid van de Europese Unie.

Samenleving en Cultuur

Eeuwenlang was Polen een land met een rijke schakering aan volkeren. Joden, Duitsers en Oekraïners beschouwden Polen als hun thuisland. De Tweede Wereldoorlog heeft echter veel veranderd en vandaag de dag bestaat de Poolse bevolking bijna geheel uit Polen. Meer dan de helft van de 39 miljoen inwoners leeft in de grote steden. Warschau, in het oosten van het land, is niet alleen de hoofdstad maar tevens ook de grootste stad. Belangrijke andere steden zijn bijvoorbeeld Lódz, Kraków en Poznan. Het leven in een Poolse stad is vergelijkbaar met dat in veel Westerse steden, maar op het platteland zijn de traditionele rolverdelingen nog steeds in zwang. Ook de sterke familiebanden blijven hier voortbestaan.

Op religieus gebied is de bevolking van Polen zeer actief. Na de val van het communisme stroomden de kerken weer vol. Meer dan tachtig procent van de Polen is rooms-katholiek. De in 2007 overleden Paus Johannes Paulus II begon zijn leven als de Poolse Karol Woytila. Veel Polen zijn dan ook bijzonder trots op hun landgenoot. Een keerzijde van de populariteit van de Kerk in Polen is de vervaging van de scheiding tussen Kerk en staat. De invloed op de politiek en de maatschappij zo aanwezig dat veel Polen zich afzetten tegen het religieuze instituut.

Politieke situatie

Vier decennia lang heeft het communisme Polen in zijn greep gehouden. In 1990 werd de communistische partij opgedoekt en werd de eerste democratische president, Lech Walesa, verkozen. De eerste tien jaar na de val van het communisme brachten onzekerheid en een periode van politieke crisis. In deze moeilijke tijd ontwikkelde zich echter ook in Polen een goed werkende markteconomie en een stabiele democratie. In 1990 werd het land gedecentraliseerd. De lokale overheden kregen meer macht. Bestuurlijk gezien bestaat Polen uit zestien provincies. In 1999 resulteerde de ontwikkeling van de democratie en markteconomie in een lidmaatschap van de NAVO.

In Polen wordt tegenwoordig de president rechtstreeks verkozen voor een periode van vijf jaar. Deze benoemt vervolgens de minister-president. Het Poolse parlement heeft een Lagerhuis (Sejm), bestaande uit 460 zetels, en een Hogerhuis (Senat), dat 100 zetels telt. De president in Polen heeft relatief gezien veel bevoegdheden. Hij of zij kan namelijk het parlement ontbinden en nieuwe verkiezingen uitschrijven. Daarnaast heeft de president ook een vetorecht.

Economie

Aan het communistische verleden heeft Polen de nodige schulden overgehouden. Na dit tijdperk veranderde het land geleidelijk aan van een overwegend agrarisch land in een geïndustrialiseerde samenleving. Sinds de tweede helft van de vorige eeuw groeit de economie echter gestaag. De kolen- en staalindustrie blijft onder staatstoezicht. Het land is rijk aan delfstoffen zoals steen- en bruinkool, maar veel Poolse mijnen zijn niet meer winstgevend waardoor ze worden gesaneerd. Tegelijkertijd heeft Polen in de jaren negentig van de twintigste eeuw in hoog tempo — en veel sneller dan in andere voormalige Oostbloklanden — een vrije markteconomie ontwikkeld. Meer dan zestig procent van de Polen is werkzaam in de private sector. In stedelijke gebieden is de werkloosheid over het algemeen erg laag. Op het platteland is soms een vierde van de mensen werkloos. De Poolse agrarische sector produceert voornamelijk graan, aardappelen en suikerbieten. Industriegebieden zijn vooral te vinden in het zuiden. Lódz, Warschau en Poznan zijn de belangrijkste industriesteden. Sinds twintig jaar groeit ook de toeristische sector in Polen.

Geografie en klimaat

Polen is ruim 312 duizend vierkante kilometer groot. Het land grenst in het noorden aan de Baltische Zee en is omgeven door zes Oost-Europese staten en Duitsland. De landen Litouwen, Wit-Rusland en de Oekraine, Slowakije en Tsjechië, omringen Polen. Langs de kust liggen duinen en meren. In het noordoosten van het land komt het aantal meren tot een hoogtepunt. Het Mazurisch Merenplateau staat bekend als het 'Land van de Duizend Meren'. Deze vinden hun oorsprong in de periode na de ijstijd en worden in aantal slechts overtroffen door de gelijksoortige meren in Finland. In het oosten van het land, op de grens met Wit-Rusland, ligt een ander prachtig gebied. In het Nationaal Park Bialowieza vindt men het enig overgebleven oerbos van Europa. Het is een gemengd laaglandbos waar wolven, lynxen en bevers leven onder eeuwenoude eiken en esdoorns. Van het laagland in het oosten komen we vervolgens terecht in het zuiden van Polen waar twee gebergten verrijzen: de Sudeten en de Karpaten. De hoge toppen en de dalen van het Tatragebergte zijn onderdeel van de Karpaten en lopen over in Slowakije. Tussen de zee in het noorden en de bergen in het zuiden ligt een weids landschap waar doorheen rivieren zich slingeren. De twee grootste rivieren zijn de Wisla en de Oder.

Een mild landklimaat wordt vanuit het noorden beïnvloed door een zeeklimaat. Deze combinatie zorgt voor onvoorspelbaar weer met sneeuw in de bergen tot april of mei, maar ook voor aangename lentes en zacht herfstweer. De zomers zijn in de regel zonnig en in het binnenland zeer warm, alhoewel het ook in juli flink kan regenen. November en december kennen veel gure dagen met hevige regenval en mist. In de strenge winters ligt er in Polen een dik pak sneeuw en bevriezen de rivieren.

Verkeer en infrastructuur

De autowegen in Polen zijn in een redelijke staat. Tegelijkertijd wordt het wegennet gezien als een van de obstakels voor de economische ontwikkeling van het land. Er wordt daarom behoorlijk geïnvesteerd in een uitbreiding van de wegen. Het snelheidslimiet op snelwegen is 130 km/uur. Op twee- of vierbaanswegen mogen voertuigen 110 km/uur rijden en er mag 90 km/uur op autowegen worden gereden. Binnen de bebouwde kom dienen automobilisten hun vaart te verminderen tot 60 km/uur. Plaatsnaamborden met een witte achtergrond duiden dit limiet aan.

Een uitgebreid netwerk van spoorwegen verbindt Poolse steden zowel met elkaar als met omringende landen. Steden als Gdansk, Kraków en Warschau hebben alle een rechtstreekse verbinding met Berlijn. Internationale treinen van of naar Polen staan tegenwoordig echter wel bekend om het gevaar op diefstal. Bijna alle treinen hebben een eerste en een tweede klas. Hoofdstations worden aangeduid met Gnówny.
Het is ook een optie om met de bus te reizen in Polen. Lokale bussen rijden in Polen, maar er zijn ook internationale bussen die van en naar Polen rijden. In de regel is het zo dat met het openbaar vervoer reizen het prettigst is per trein. In de steden is het busvervoer daarentegen wel een makkelijke manier om te reizen.

Polen heeft twaalf vliegvelden die bedoeld zijn voor de burgerluchtvaart. Warschau Airport, Kraków Balice Airport en Gdansk Airport zijn drie van de vliegvelden waarop of waar vandaan men kan vliegen.

Om naar Zweden te reizen is het ook mogelijk om de veerboot vanuit Gdansk te nemen.

Eten en drinken

De belangrijkste maaltijd van de dag wordt in Polen tussen twee en vijf uur ’s middags gegeten. Vaak gaat aan dit gerecht een soep vooraf. De Poolse keuken kent een allegaartje van invloeden; zowel de Joodse, Oekraïense en Russische, als ook de Duitse en Hongaarse cultuur hebben hun sporen achtergelaten. Aardappelen en vlees – voornamelijk varkensvlees – voeren hier de boventoon. Een typisch Pools gerecht is bigos, dat bestaat uit zuurkool verrijkt met verschillende soorten vlees. Daarnaast zijn pierogi en barszcz populair. Het eerste is een soort pasta gevuld met kaas, gehakt of paddenstoelen. Het tweede gerecht is de Poolse variant van de Russische borsjt: de beroemde rode bietensoep. Naast het Poolse eten is wódka de nationale drank. Deze is beschikbaar in verschillende soorten en smaken. Andere typisch Poolse sterke dranken zijn krupnik, sliwowica en winiak.

Tijdzones

De tijdzone in Polen is GMT/UTC+1. Eind maart wordt de tijd een uur vooruit gezet, waarop men hem eind september weer terug zet.

Accommodatie

Poolse steden hebben in de regel een uitgebreid aanbod aan hotels. Reizigers kunnen overnachten zowel in een moderne, nieuwe en luxe ambiance als in oude, knusse of eenvoudige hotels. De prijzen variëren vaak per seizoen (hoog- of laagseizoen). Het is tevens de moeite waard om de mogelijkheid te benutten de kamer vooraf te bekijken, aangezien de entree soms in schril contrast kan staat met de kamers.

Hostels of jeugdherbergen zijn er volop in Polen. In het hoogseizoen zijn er meer geopend dan buiten de drukke maanden. Vaak hebben de hostels die doorlopend onderdak bieden, meer faciliteiten, zoals een keuken en een eetkamer. De meeste hostels zijn tegenwoordig toegankelijk voor alle leeftijden.

De meeste campings bieden niet alleen staanplaatsen, maar ook huisjes om in te overnachten. Tussen de maanden mei en september zijn de campings in Polen in de regel geopend.

Toeristen die de bergen intrekken kunnen van hun nachtrust in een trekkershut genieten. De hutten hebben een eenvoudige inrichting en de sfeer is er warm en vriendelijk. Vaak worden er warme maaltijden geboden. In afgelegen gebieden worden alle wandelaars toegelaten in de hutten. Hierdoor kan het wel zo zijn dat een slaapplek erg krap wordt. In principe zijn alle trekkershutten het gehele jaar geopend. Informatie kan worden ingewonnen bij de Polish Tourist Association (PTTK).

In de steden en op het platteland bieden sommige particulieren kamers aan. In de stad worden toeristen vaak aangesproken op straat door de eigenaars. Buiten de stad hebben huizen een bordje buiten de deur waarop staat pokoje ‘kamer’, of noclegi ‘logies’.

Externe Bronnen

Voor meer informatie over Polen raden wij u naast zoeken met Google de volgende bronnen aan:

• Wikipedia, Polen
• Officieel portaal (Engels)